Nirvana to amerykański zespół rockowy, założony przez wokalistę i gitarzystę Kurta Cobaina i basistę Krista Novoselica w Aberdeen w stanie Waszyngton w 1987.
W 1985 roku Kurt Cobain i Kirst Novoselic - dwaj mieszkańcy małego miasteczka Aberdeen - spotkali się i postanowili założyć zespół. Cobain grał na perkusji, Novoselic na gitarze, dołączył też do nich basista Steve Newman i powstała grupa Ed Ted And Fred. Niestety Newman stracił palec u ręki, więc musiał zrezygnować z grania. Kurt i Kirst zostali duetem... nierozerwanym aż do końca. Z czasem Kurt zaczął grać na gitarze i śpiewać, a Kirst przesiadł się na gitarę basową. Zawsze towarzyszyli im perkusiści, którzy zmieniali się jak w kalejdoskopie, podobnie jak nazwy zespołów, które wybierane były chyba zależnie od humoru - Sellout, Throad Oyster, Pen Cap Chew, Windowspace, Fecal Matter...
Początki nie były łatwe, przynajmniej nie wtedy i nie tam - w Aberdeen. Jak powiedział Novoselic: "Ludzie dreptają tam w miejscu i kompletnie nie wiedzą, co dzieje się na świecie czy w życiu. A nas uznawano za wyznawców szatana. Ludzie ostrzegali się nawzajem przed nami, nikt nie chciał się z nami spotykać. Ale w sumie nikt nam nie przeszkadzał." Aż w końcu, chyba po tym, jak na jeden z koncertów nie przyszedł ani jeden widz, panowie postanowili przenieść się w bardziej cywilizowane miejsce. A że 100 km dalej znajdowało się Seattle, które było siedzibą wypływających zespołów, wybrali właśnie je.
Potem też nie było łatwo i mimo tego, że 23.01.1988 wydali pierwszą oficjalną taśmę demo wraz z wypróbowanym perkusistą - Dale'em Crovera'em. Nie byłoby tej taśmy, gdyby nie Jack Endino, który udostępnił swoje studio nagraniowe i zarejestrował 10 nagranych piosenek na ośmiośladowym magnetofonie. Cobain osobiście wysłał ją do kilkudziesięciu największych niezależnych wytwórni, ale nigdy nie dostał odpowiedzi.
Nie zrazili się jednak i zaczęli koncertować w małych klubach dla 100-200 osób. Tymczasem Endino wysłał taśmę demo do zaprzyjaźnionego Jonathana Ponemana - szefa lokalnej wytwórni płytowej o nazwie Sub Pop. Temu bardzo spodobał się przerażający głos Cobaina i świetna gra kapeli. Postanowił umówić się z liderem grupy w jakiejś kafejce. Na spotkaniu zaproponował wydanie singla dla Sub Pop. Zmieniona musiała zostać jednak nazwa zespołu, ze względu na niecenzuralność poprzednich. I tak powstała niezmieniona już nigdy nazwa Nirvana.
Mniej-więcej wtedy Kurtowi dokuczać zaczął bół żołądka, który - jak stwierdzili lekarze - miał podłoże czysto emocjonalne. Niestety wtedy medycyna nie potrafiła jeszcze skutecznie uśmierzyć tej choroby, więc na początku Cobain uśmierzał ból po prostu poprzez sen. Pare lat później, gdy bóle jeszcze się nasiliły, znalazł inne lekarstwo - heroinę.
Grupa podpisała kontrakt z wytwórnią Sub Pop i w związku z tym potrzebowała na stałe jakiegoś perkusity. W końcu pałkerem został Chad Channing, który nosił ksywę "włóczęga", bo jak sam mówił - zmieniał miejsce zamieszkania prawie 100 razy. Podobnie jak reszta zespołu miał kompletnie punkową naturę, więc pasował do nich.
Jakieś pół roku później Nirvana weszła do studia i nagrała 4 piosenki. Na singla wybrano dwie z nich - "Love Buzz" i "Big Cheese". Zespół grał wtedy bardzo ciężką muzykę - metaliczne riffy, pulsujący bass, dynamiczna, pełna mocy perkusja, prawie zero melodii. Płyta została wydana w październiku 1988 w bardzo małym nakładzie (dzisiaj egzemplarz kosztuje ok. 700 dolarów). Nakład był tak mały, gdyż konkurencja w wytwórni była duża - m.in. Tad oraz zespół Mudhoney, którego punkowy longplay zdobył wielką sławę.
Już w grudniu 1988 roku Nirvana zaczęła pracować nad swoim longplayem. Praca szła błyskawicznie i album został wydany w czerwcu 1989 roku. Co ciekawe koszt jego nagrania wynosił zaledwie 607 dolarów, a jak mówi Novoselic: "W sumie nagrywaliśmy 3 dni". Płyta zatytułowana Bleach zawierała 12 utworów, w tym dwa nagrane wcześniej, które nie znalazły się na singlu. Płyta podobnie jak singiel była utrzymana w stylu ostrego hard rocku, chociaż zawierała również bardziej popowe kawałki, jak "About The Girl" i "Sifting". Wszechobecne były powtarzające się riffy, które stały się wręcz symbolem Nirvany.
Rok 1990 obfitował w koncerty. W marcu muzycy rozpoczęli przymiarki do kolejnego albumu i już trzy miesiące później mieli gotowe 7 utworów ("In Bloom", "Lithium", "Pay To Play", "Polly", "Imodium", "Dive", "Sappy"), które trafiły na kolejną taśmę demo rozesłaną ponownie do największych wytwórni. Pod koniec roku w zespole nie działo się dobrze, Novoselic ostrzygł się na łyso, czym nieźle zdenerwował Cobaina, odszedł Channing, który stwierdził, że nie pasuje do grupy. Nowym perkusistą został w końcu David Eric Grohl.
4 stycznia 1991 roku Nirvana podpisała kontrakt z wytwórnią Geffen Records. Jeszcze w tym samym miesiącu w Kalifornii zespół znowu pracował nad drugim longplayem. Pracę ukończono w maju. Płyta nazwana "Nevermind" prezentowała szczyt twórczych możliwości Cobaina, który w jednej minucie gra wręcz beatlesowskie melodie, a w drugiej przechodzi na przerażające krzyki zdesperowanego człowieka. Wszystko na tle buntowniczej perkusji i bassu oraz ciągle powtarzających się riffów gitarowych. Szacowany nakład 48 tys. egzemplarzy rozszedł się w... dwa dni. Jakiś czas później, dzięki popularności wydanemu wraz z płytą singla - "Smells Like Teen Spirit", "Nevermind" sprzedał się w ponad 3 mln. egzemplarzy, a Nirvana z nieznanego zespołu stała się znana na całym świecie - była na okładkach gazet, występowała w telewizji, bilety na koncerty rozchodziły się w błyskawicznym tępie, a sam lider Guns And Roses, chcący dostać się za kulisy, spotkał się z odmową. Album kupowano średnio 150 razy na minutę, był na pierwszych miejscach billboardow, zdetronizował nawet płytę "Dangerous" Michaela Jacksona. Był to też czas wielu koncertów. Na jednych z nich Cobain poznał miłość swojego życia - Courtney Love. Związek ten był bardzo rozdmuchiwany przez prasę, plotki i krytyczne artykuły zrobiły z niego wręcz mydlaną operę.
Sukces "Nevermind" dał się we znaki muzykom - Kurt zaczął brać heroinę, przeszedł dwie kuracje odwykowe i załamanie nerwowe, Novoselic zaczął pić, a Grohl upodobał sobie przyjemności cielesne. Podczas trwającej ponad rok trasy koncertowej promującej album, Kurt i Coutney pobrali się na Hawajach. Niedługo potem, w sierpniu 1992 roku na świat przyszła Frances Bean Cobain. Prasa szybko zaczęła drukować artykuły z tytułami, jak ten "Dziecko gwiazd rocka urodziło się na głodzie". Chociaż faktem jest, ze Courtney nie oszczędzała się w ciąży. Potwierdza to zarejestrowana rozmowa, z której można się dowiedzieć, że Courtney brała heroinę nawet w zaawansowanej ciąży. Tak czy siak Frances okazała się normalnym, wesołym dzieckiem.
Kolejne miesiące to małe koncerty, wywiady, kontrowersyjne sytuacje... Dodatkowo Kurt skarżył się na nasilenie bólu żołądka. W studiu Jacka Endino nagrano jednak parę utworów, które po przeróbkach znalazły się na trzeciej płycie zespołu - "In Utero".
Jednak jeszcze w grudniu 1992 roku ukazała się płyta zespołu zatytułowana "Incesticide". Była to składanka, która zawierała utwory, które nie znalazły się na żadnej innej płycie.
Trudny i bardzo burzliwy 1992 rok zakończył się. Nowy - 1993 rozpoczął się bardzo szczęśliwie - Nirvana dała koncert wraz z m.in. Red Hot Chili Peppers, Alice In Chains i L7 w wielkim festiwalu rockowym "Hollywood Rock Festival". Niedługo potem wraz z zespołem The Jesus Lizard wydano singiel, a w lutym przystąpiono do pracy nad "In Utero". Całość nagrano w dwa tygodnie w studiu Pachydrem Recording Studios w stanie Minnesota.
Jednak już niedługo potem zaczęły się problemy. 2 maja Cobain przedawkował heroinę, 4 czerwca został aresztowany za pobicie żony i nielegalne posiadanie broni. Wypuszczono go po zapłaceniu 950 dolarów kaucji. 23 lipca Kurt znowu przedawkował narkotyki, tym razem w hotelu w Nowym Jorku. Jego bliscy twierdzili, że nie zdawał sobie sprawy z tego, że jest uzależniony. Heroina miała mu pomagać na ból żołądka i tzw. kliniczną depresję. Jak mówił jego menedżer Danny Goldberg "Kurt potrafil w ciągu zaledwie kilku minut z radosnego i uśmiechniętego człowieka przeobrazić się w humorzastego i niedostępnego odludka. Był chodzącą bombą zegarową i nikt nie mógł nic na to poradzić".Na trasę koncertową po USA wynajęto drugiego gitarzystę - Pata Smeara.13 września wydano "In Utero". W ostatniej chwili wycofano z niego utwór "I Hate Myself And I Want To Die". Niektóre sklepy nie zgodziły się na jego sprzedaż ze względu na fotomontarz znajdujący się na tylnej części okładki. Jednak przez fanów i krytyków płyta została uznana za dobrą kontynuację "Neverminda".Pod koniec roku wydano jeszcze jedną składankę, oraz nagrano akustyczny dwugodzinny koncert dla programu "Unplugged" MTV.
Rok 1994 rozpoczął się od zapowiedzi Kurta, że kolejna płyta nie będzie podobna do trzech poprzednich. "Mam naprawdę dobry pomysł na to, jak będzie wyglądał nasz następny album - będzie eteryczny, akustyczny, jak ostatnia płyta R.E.M." - mówił. Jednak już 8 stycznia odbył się ostatni koncert. 3 marca Kurt próbował popełnić samobójstwo, jednak w porę uratowała go Courtney. Cała sprawa została jednak utajona, jako oficjalną wersję podano przedawkowanie tabletek na grypę zmieszanych z szampanem. Stosunki w Nirvanie były złe - Cobain nie odzywał się do Grohla, a Novoselic chciał stworzyć własny zespół. 16 marca Cobain zamknął się w łazience i groził, że się zabije, jednak wszystko skończyło się dobrze, przynajmniej na pewien czas, bo już następnego dnia nie było go w domu. 5 kwietnia w domu w Seattle zamknął się w pokoju, napisał list pożegnalny, zarzył heroinę i odebrał sobie życie strzałem ze strzelby w twarz. Miał 27 lat. Tyle samo, co Jim Morrison, Jimi Hendrix i Janis Joplin w chwili śmierci.
Muzycy:
Ostatni skład:
Kurt Cobain – śpiew, gitara (1987–1994)
Krist Novoselic – gitara basowa (1987–1994)
Dave Grohl – perkusja, wokal wspierający (1990–1994)
Byli członkowie:
Aaron Burckhard – perkusja (1987–1988)
Dale Crover – perkusja (1988, 1990)
Dave Foster – perkusja (1988)
Chad Channing – perkusja (1988–1990)
Jason Everman – gitara (1989)
Dan Peters – perkusja (1990)
Muzycy sesyjni:
Pat Smear – gitara, wokal wspierający (1993–1994)
Lori Goldston – wiolonczela (1993–1994)
Melora Creager – wiolonczela (1994)
Dyskografia:
1989 Bleach
1991 Nevermind
1993 In Utero
Minialbumy i kompilacje:
1989 Blew (EP)
1992 Hormoaning (EP)
1992 Nevermind: It's an Interview
1992 Incesticide
1995 Singles (box)
2002 Nirvana
2004 With the Lights Out (box)
2005 Sliver - The Best of the Box
Albumy koncertowe:
1994 MTV Unplugged in New York
1996 From the Muddy Banks of the Wishkah
2009 Live at Reading
Wideografia:
1992 1991: The Year Punk Broke (VHS)
1994 Live! Tonight! Sold Out!! (VHS)
1997 Hype! (VHS)
2004 With the Lights Out (DVD)
2005 Classic Albums - Nirvana - Nevermind (DVD)
2006 Live! Tonight! Sold Out!! (DVD)
2007 MTV Unplugged in New York (DVD)
2009 Live at Reading (DVD)
Bibliografia:
http://muzzo.pl/grupa/nirvana,7230
http://nirvanabynesquik.webpark.pl/
http://www.nirvanka.terramail.pl/historia.html
http://www.ready.virtualis.pl/arch/20/online/dane/muzyka_2.htm
http://nirvanacgn.w.interia.pl/historia.html
http://www.cesarica.net/pl/t6238/nirvana-povijest-sastava-diskografija-popis-pjesama-slike/
http://pl.wikipedia.org/wiki/Nirvana
http://en.wikipedia.org/wiki/Nirvana_(band)
http://www.nirvana-music.com/nirvana-pictures
