wtorek, 29 maja 2012


WTOREK, 29 MAJA 2012


Edukacja w starożytnym Rzymie


Edukacja rzymskich dzieci
Przyjmuje się, że pierwszą szkołę publiczną założył w III w. p.n.e. Spuriusz Karwiliusz, a szkoła opłacana przez państwo powstała za panowania Wespazjana.
                                                               
    Wespazjan

Rok szkolny rozpoczynał się po 23 marca. Rytm szkolny (wakacje, ferie, dni wolne od nauki) wyznaczał kalendarz religijny.

Zajęcia rozpoczynały się rankiem, jeszcze przed wschodem słońca. Uczniowie chodzili do szkoły zaopatrzeni w świeczki, które przydawały im się podczas pierwszych godzin pobytu w szkole. W czasie lekcji była jedna przerwa na posiłek, a następnie kontynuowano naukę po południu.

Szkoły były koedukacyjne i na równi z chłopcami uczęszczały do nich dziewczęta.Taka edukacja trwała tylko do 12 roku życia. Później naukę kontynuowali tylko chłopcy z zamożnych rodzin.Znajdowali się oni pod ciągła opieką pedagoga (pedagogus, comes, custos, monitor), który pełnił funkcję zarówno wychowawcy jak i nauczyciela.

Początkowo nauka obejmowała czytanie, pisanie i rachowanie.

Ostatecznie wykształcił się trzystopniowy etap nauczania prowadzony przez różnych nauczycieli:

LITERATOR - nauczyciel pierwszej klasy. Uczył czytać i pisać. Z kolei nauczyciel rachunków (calculator, librarius) uczył podstawowych operacji matematycznych. Ćwiczenia te odbywały się najpierw na palcach - palce lewej ręki służyły do przedstawiania jedności i dziesiątek, a prawej - setek i tysięcy.Potem sięgano po kamyczki, a następnie liczydła. Uczono też tabliczki mnożenia - nauczyciel wygłaszał działanie, a dzieci powtarzały chórem.

Plik:Homer British Museum.jpg
Homer
GRAMATICUS - nauczyciel, którego zadaniem było nauczenie uczniów wypowiadania się i pojmowania treści. Nauczano też interpretacji i zasad stylistycznych. Zaznajamiano też uczniów z muzyką, astronomią, filozofią, geometrią i gramatyką. podstawowym podręcznikiem był  Homer . Oprócz jego utworów czytano też Liwiusza Andronikusa. Za czasów Oktawiana nastąpił napływ młodszych autorów, tj. Horacego, Owidiusza i innych. Czytaniu utworów towarzyszyła analiza językowa i gramatyczna.

RETOR - nauczyciel wymowy. Nauka składała się z teorii wymowy i ćwiczeń, które przybierały dwie formy: suasoriae - mowy wygłaszane na jakiś temat i controversiae - połączenie mowy oskarżyciela i obrony. Uzupełnieniem studiów były publiczne przemowy (declamatio).

Zwieńczeniem edukacji były studia filozoficzne w Atenach, zwanych uniwersytetem dla Rzymian.

W wieku 17 -18 lat rozpoczynała się też służba wojskowa, która według Polibiusza dotyczyła bardziej ograniczonych intelektualnie. Bardziej uzdolnieni odbywali praktyki w zakresie jurysprudencji, administracji czy dyplomacji.

Warto przeczytać:
http://www.romanum.historicus.pl/wychowanie_rzymian.html
http://alehistoria.blox.pl/2010/11/EDUKACJA-W-STAROZYTNYM-RZYMIE.html
http://historia.org.pl/index.php/publikacje/publikacje/prehistoria-i-staroytno/1966-ycie-rodzinne-w-staroytnym-rzymie.html

piątek, 25 maja 2012

Kultura fizyczna w starożytnej Grecji

czwartek, 17 maja 2012

Kultura fizyczna w starożytnej Grecji


   1.  Miejsce  kultury  fizycznej  w  systemie    wychowania   w
        starożytnej  Grecji.                                
Sprawność  fizyczna  odgrywała  ważną  rolę  w  życiu  mieszkańców  starożytnej  Grecji.  Sport  znany  był  już  w  kulturze  kreteńskiej.  Uprawianie  ćwiczeń  fizycznych  przygotowywało  chłopców  do  służby  wojskowej  oraz  kształciło  w  nich,  oprócz  szybkości,  siły,  gibkości  i  wytrzymałości,  porządane  cechy  moralne  określane  mianem  arete  (męstwo,  dzielność ).   Początkowo  kultura  fizyczna  miała  cele  głównie  utylitarne,  dobry żołnierz  musiał  odznaczać  się  wielką  sprawnością  fizyczną. W  późniejszym  okresie  uprawianie  sportu  nabrało  cech  agonistycznych  lub  rekreacyjnych,  zmieniając  jednocześnie  swój  charakter  z  egalitarnego,  będącego  domeną  młodzieży  arystokratycznej,  na  dostępny  wszystkim  obywatelom. 
Jak  wielką  wagę  starożytni  Grecy  przywiązywali  do  kultury  fizycznej,  świadczy  fakt,  że  była  ona  jednym  z  podstawowych  elementów  systemu  kształcenia  i  wychowania.  W  Sparcie  był  to  element  dominujący.  Wprawdzie  młodzi  Spartanie  uczyli  się  czytać  i  pisać  oraz  poznawali śpiewy  chóralne,  jednak  podstawą  kształcenia  były  ćwiczenia  fizyczne.  Stosunek  do wychowania  fizycznego  w  starożytnej  Sparcie  jest  wyjątkowy  pod  dwoma  jeszcze  względami.  Po  pierwsze  celem  uprawiania  sportu  nie  była  rywalizacja  w zawodach, lecz wyszkolenie  doskonałego i zdyscyplinowanego wojownika.  Po  drugie  wychowaniem  fizycznym objęte  były  również  dziewczęta.
Inny  model  kształcenia  i  wychowania  ukształtował  się  w  Atenach.  Obejmował  on  tylko chłopców,  którzy  od  siódmego  roku  życia  rozpoczynali  naukę  czytania i  pisania  pod  kierunkiem  gramatysty.  Przyswajali  także  podstawy  matematyki  oraz  zapoznawali  się  z  dziełami  literackimi.  Następnym  etapem nauczania  kierował  kitarysta.  Chłopcy uczyli  się  gry  na  instrumentach, śpiewu  solowego  i  chóralnego, pieśni  i hymnów.  W  wieku  ok.  12  lat  uczeń  rozpoczynał  ćwiczenia  fizyczne  (gymnastica)  pod  kierunkiem  trenera  (pajdotribesa).
2. Gimnazjony – starożytne  ośrodki  sportowe.
Do  prowadzenia  zajęć  wychowania  fizycznego  potrzebne  było odpowiednie  zaplecze.  W  epoce  późnoarchaicznej  powstają  obiekty  budownictwa  sportowego:  stadiony  i  hipodromy,   służące  do  rozgrywania  zawodów  o  zasięgu  ogólnogreckim. 

 


Stadion w Epidauros.

                       
Musiały  także  istnieć  obiekty,  w których  odbywały  się  treningi  oraz  zajęcia  rekreacyjno-sportowe.  Były  to palestry  i  gimnazjony.  Powstawały  one  najczęściej  poza  obrębem miasta  i  były  związane  z  okręgami kultowymi  różnych  bogów.  Każde  miasto  greckie  starało  się  wybudować  gimnazjon,  a  w  niektórych  było  takich  „ośrodków  sportowych”  kilka.  Ateny posiadały  trzy  takie  obiekty:  Akademia,  Likejon  i  Kynosarges. 
Wcześniejsza  chronologicznie  jest  palestra – kwadratowy  lub  prostokątny  plac  o  bokach  długości  ok.  40m  otoczony  portykami,  na  którym  ćwiczono  zapasy (pale)  i  boks.  Zapaśnicy  stawali  parami  naprzeciw  siebie  i  starali  się  chwycić  przeciwnika,  a  następnie  przewrócić  go  na  ziemię, samemu  nie  przewracając  się.  Pajdotribes  uczył  techniki  zapasów  oraz  czuwał  nad  ćwiczeniami.  Bokserzy  ćwiczyli  zadawanie  ciosów  w  jednej  z sal  w  portyku,  wykorzystując  worki  z  piaskiem. 

Trening zapaśniczy - Według starej greckiej legendy młody chłopiec chciał być silnym i sprawnym © zapasy.net
Trening zapaśników.
Później  palestra  weszła  w  skład  gimnazjonu  i  często  używa  się  tych  nazw  zamiennie.  Gimnazjon  składał  się  z  zespołu   zadaszonych  budowli  oraz  odkrytych  bieżni  i  boisk.  Rzymski  architekt  Witruwiusz,  żyjący  w I w. p.n.e.,  w traktacie  "O  architekturze  ksiąg  dziesięć"  podaje  dokładne  reguły  budowy  palestry  i  gimnazjonu,  zastrzegając,  że  są  to budowle  typowe  dla  Grecji,  w  Rzymie  występujące  bardzo  rzadko.  Wg  Witruwiusza  w  gimnazjonie  prostokątny  dziedziniec  z  trzech  stron  otoczony  jest  portykami,  a z  czwartej  otwarty.  Krótszy  portyk  o  podwójnej  kolumnadzie  przylegał  do  północnej  ściany  palestry.  Prostopadłe  do  niego  dwa  portyki,  zwane  ksystosami,  miały  długość  stadionu  (ok. 190 m).  W  jednym z nich  mieściła  się  kryta  bieżnia, w  drugim inne pomieszczenia.  Na  dziedzińcu  odbywały  się  treningi  w  rzutach  dyskiem  i  oszczepem.
Pomieszczenia  i  place  tworzące  gimnazjon:
  • szatnia  (apodyteron)
  • sale  do  nacierania  ciał  oliwą  (elaiothesion)
  • sale  do  nacierania  ciał  piaskiem  (konisterion)
  • salki  z  workami  piasku  do  ćwiczeń  w zadawaniu  ciosów  (korykeion)
  • sale  wykładowe,  rekreacyjne,  do  rozmów  i  dyskusji  (eksedry)
  • sala  ćwiczeń  dla  młodzieży  (ephebeidon)
  • łazienki (balaneion) i łaźnie (pyriaterion)
  • boiska  do  gry  w  piłkę  (sphairisterion)
  • bieżnie  (dromos)
  • miejsce  do  ćwiczeń  w  zapasach  (palestra)
Nacieranie  ciał  oliwą  i  piaskiem  było  rodzajem  masażu,  ale  ułatwiało  też  stosowanie  różnych  chwytów  w  czasie  ćwiczeń  i  walk  zapaśniczych.  Trzeba  pamiętać,  że  zawodnicy  ćwiczyli i startowali  nago. Po  zajęciach  oliwę  i  piasek  chłopcy  zeskrobywali  z  ciała  specjalną  skrobaczką  (stlengis)  i  myli się  w  łazienkach.  
W  gimnazjonach  młodzież  uprawiała  różne  dyscypliny  sportowe. Obok  wspomnianych  już  zapasów  i  boksu  popularny  był  pankration - walka,  w  której  dozwolone  były  wszystkie  ciosy  i  chwyty,  oprócz  wsadzania palców  w  oczy  przeciwnika.   Inne  dyscypliny określamy  dzisiaj  mianem  lekkoatletycznych.  Trenowano  biegi  na  różnych  dystansach.   Podstawowym  był  sprint  długości  jednego  stadionu (ok. 190m),  inne  dystanse  to  wielokrotności  stadionu.  Uczniowie  ćwiczyli  także  skok  w  dal,  rzut  dyskiem i  oszczepem.  Ogólną  sprawność  i  zręczność  wyrabiały  różne  odmiany  gry  w  piłkę.  Niektóre  miały  charakter  typowej  zabawy,  inne  wprowadzały  elementy  rywalizacji. 
Materiał  wykopaliskowy  dotyczący  gimnazjonów  z  okresu  późnoarchaicznego  i  klasycznego  jest  bardzo  skromny.  Prawdopodobnie  były  to  budowle drewniane,  więc  nietrwałe.  Natomiast  o  istnieniu  takich  instytucji  sportowych  świadczą  częste  wzmianki  w  źródłach  pisanych  autorów  starożytnych.  Zachowały  się  pozostałości  gimnazjonów  z  czasów  hellenistycznych, m. in.  w  Olimpii  i  Delfach.
OLIMPIA

Palestra w Olimpii.


Gimnazjon w Olimpii.
 
     Palestra  w  Olimpii  pochodzi  z  II  poł.  III  w. p.n.e.  Miała  kształt  kwadratu  o  boku  długości  41m,  otoczonego  z  czterech  stro  podcieniami,  za  którymi  znajdowały  się pomieszczenia  zamknięte.  Gimnazjon,  który  przylegał  do  północnego  portyku,  dobudowano  w  czasach  rzymskich.

 
DELFY
Gimnazjon w Delfach.
                                            
  Gimnazjon  w  Delfach  położony  był  na  dwóch  tarasach.  Na  wyższym  wybudowano  portyk  o  długości  180 m  i  szerokości  7 m,  w  którym  biegacze  mogli  ćwiczyć  pod  dachem.  Na  niższym  znajdowały  się sale  do  kąpieli  i  masażu.

        Od  IV w. p.n.e.  gimnazjon  ewoluuje  w  kierunku  instytucji  ogólnoedukacyjnej.  W  coraz  większym  stopniu  staje  się  szkołą,  w której  opłacany  przez  państwo  nauczyciel dba  o  rozwój  fizyczny,  ale  przede  wszystkim  intelektualny  uczniów.  Staje  się  także  miejscem  wykładów  wybitnych  filozofów.  Takimi  szkołami były  wspomniane  wcześniej gimnazjony  ateńskie.

Źródła zdjęć:    
 
Warto  poczytać:
 

Autor: Henryk Krysiuk

niedziela, 20 maja 2012

Muzeum w Halikarnasie (i inne aspekty świata antycznego)

Muzeum w Halikarnasie - jeden z siedmiu cudów świata - wejdź

piątek, 18 maja 2012

Antyk inspiracją współczesnej mody




     Moda nieustannie czerpie inspiracje z odległych kultur i starożytnego świata. Projektanci inspirują się bowiem starożytnymi kulturami, w których znajdują archetypiczną powagę i posągowość sylwetki. Dostojeństwo, bogactwo i przepych - pojęcia te wiążą się z kulturą Egiptu, skąd czerpanych jest wiele wzorów i pomysłów. Dla rozwoju kulturowego oraz światopoglądowego krajów europejskich, nie ma jednak bardziej znaczącej cywilizacji niż starożytna Grecja. Po przeprowadzonych podbojach przez Imperium Cesarstwa Rzymskiego, grecka filozofia i sztuka zafascynowała niemal wszystkie ówcześnie panujące dwory, przynosząc nową estetykę, swój kanon piękna, a co za tym również idzie – nową modę. W przeciwieństwie do kreacji z Knossos, stroje greckie w większości składały się z  jednego kawałka materiału, przewiązywanego pasem i odpowiednio drapowanego. Jednakże okres przenikania kultury greckiej do różnych, podbitych przez Rzymian kultur, spowodował znaczne zróżnicowanie i ulepszenie ubioru. Można nawet powiedzieć, że Rzymianie właściwie skopiowali strój grecki, wzbogacając go jednocześnie o drogocenne ozdoby, przepaski, bransoletki i zapinki. I chociaż brzmi to może dziwacznie, moda grecka nie minęła aż do dziś.
        Dzięki starożytnym pierwowzorom powstały na przykład dzisiejsze tuniki dla kobiet ciężarnych, togi prawnicze, biżuteria i wiele innych ciekawych pomysłów. Tak jak i w literaturze czy sztuce, tak samo i w modzie twórcy powracają do antycznego świata.
        Współczesne stroje urzędowe bez wątpienia można zaliczyć do inspirowanych na starożytnych togach.
Tak jak w antycznym Rzymie, tak i dzisiaj togi są oznaką dostojności i wyższości piastowanego stanowiska. Różnica polega tylko na tym, iż w dzisiejszych czasach także kobiety mogą ubiegać się o taki urząd.


Historia ubioru w starożytnej Grecji


Ubiory noszone w starożytnej Grecji były pro­ste, naturalne i funkcjonalne.
Podstawowym strojem były tuniki i płaszcze.
Najpopularniej­szy strój – wełniany peplos – noszony przez kobiety, wykonywano z jednego kawałka materiału, który owijano wokół ciała i spinano na ramionach.



 Chiton bez rękawów lub z krótkimi rękawami, prosta przypominająca tubę szata, mogły być nakładane pojedynczo lub jedna na drugą. Boginie, łowczynie, atletki, tancerki lub muzykantki mogły być przedstawiane w szacie krótkiej; greckie matrony nosiły długie szaty. 
 Najbardziej rozpowszechnionym nakryciem wierzchnim, noszonym zarówno przez mężczyzn, jak kobiety stał się himation. Ten prostokątny, szeroki pas materiału składano podwójnie, przy czym jeden koniec przerzucano przez lewe ramię tak, że opadał na piersi. Drugi koniec – dłuższy, przeciągano przez plecy pod prawym ramieniem do przodu i znów zarzucano przez lewe ramię od przodu do tyłu. W wersji kobiecej himation był narzucany niekiedy na prawe ramię. Kobieta, wychodząc z domu na ulicę, narzucała himation na głowę. Szaty te farbowano na różne kolory, a niekiedy nawet zdobiono w bogate desenie. 



  W czasach klasycznych pojawiła się też chlamida, rodzaj peleryny. Pierwsi nosili ją Tesalczycy, a później mieszkańcy Aten. Chlamida była jedynym strojem greckim, który przykrywano. Materiałowi, z którego szyto chlamidę, nadawano kształt owalny. Strój ten cieszył się ogromną popularnością wśród ateńskiej młodzieży. Niektóre chlamidy były niezmiernie barwne, a zdarzały się nawet takie, które przetykano złotem. Żołnierską wersję chlamidy wykonywano z grubego materiału. Chroniła właściciela nie tylko przed zimnem, ale także przed deszczem.





Historia ubioru w starożytnym Rzymie


        W zależności od pozycji społecznej, stroje kobiet różniły się od siebie jakością i zdobnością, jednakże każda nosiła bieliznę. Składała się na nią opaska na biust zwana fascia pectoralis lub mamillare lub subligar, oraz przepaska na biodra. Na to wkładały tunikę spodnią - tunica interior, a na nią szatę właściwą. Na początku republiki była to, podobnie jak u mężczyzn, toga, która została zastąpiona przez ozdobną tunikę - stolę. Stola była długą, szeroką suknią przewiązywaną dwoma paskami - na biodrach oraz pod biustem. Nosiły ją wyłącznie kobiety zamężne. Matrony rzymskie nosiły długą suknię z rękawami i czymś w rodzaju trenu zwaną talaris.



   Mężczyźni ubierali się w często niewygodną, ale okazałą togę. Była ona oznaką wolnych obywateli Rzymu. Zazwyczaj zakładano pod nią opaskę biodrową. Później zastąpiono ją tuniką, przypominającą koszulę. Sięgała do połowy łydek, dłuższa byłą oznaką zniewieścienia, podobnie tak jak długie rękawy. W zależności od pozycji społecznej noszono różne tuniki.



Buty
   W domu noszono sandały. Nie wypadało się w nich pokazać na ulicy. Natomiast na przyjęciu nie wypadało nosić innych butów jak tylko sandały, tak więc sługa nosił za swym państwem idącym w odwiedziny do znajomych kapcie. Istniało kilka rodzajów butów wyjściowych:
- calceus patricius – z czerwonej skóry, noszone już przez królów
Sandał rzymski
- calceus senatorius – z czarnej skóry, z klamrą z kości słoniowej w kształcie półksiężyca
- crepidae – skórzane pantofle
- caligae – zamknięte sznurowane
- drewniaki – noszone oczywiście wyłącznie przez niewolników i chłopów na wsi




     Pierwowzory dzisiejszych koturnów powstały na potrzeby antycznego greckiego teatru, a pierwsze rzymianki, znane również jako gladiatorki czy jezuski były ulubionym obuwiem mieszkańców starożytnego Cesarstwa. Dzisiaj w modelach dostępnych w sklepach  skórzany czy drewniany niegdyś koturn zastąpiony został lżejszym – korkowym, a płaskie obuwie z rzemykami pojawiło się także w bardziej eleganckiej i kobiecej wersji na wysokim obcasie.




Przykłady współczesnych strojów na światowych wybiegach inspirowane antykiem







    
    Motyw grecki pojawił się też ostatnio u Jeana Paula Gaultiera, Sophii Kokosalaki i Salvatore Ferragamo. Także w kolekcjach Valentino, Andrew GN, Anny Karan czy Aneli Peschev spotkać możemy suknie przywołujące duchy ateńskich świątyń i kariatyd oraz bohaterek klasycznych, starożytnych tragedii. Prosty artyzm, piękne drapowania i paleta barw zachęca do noszenia i trudno nie znaleźć w nich uroku i swoistego piękna. Możemy wybierać wśród sukienek o różnej długości i szerokości na wzór antycznych szat chiton, chimation, czy chlamida. Już samo porównanie wywołuje swoisty dreszczyk emocji, gdyż starożytność ma w sobie iskierki magii, którą nas współczesnych, do siebie przyciąga.


Moda ślubna w stylu Greckim


Suknia ślubna "Afrodyta" -  nazwa wyjaśnia źródło inspiracji



Gwiazdy

Keira Knightley przeistoczona w starożytną Atenę

Edyta Górniak jako bogini grecka



Warto przeczytać również:

http://www.histurion.pl/historia/starozytnosc/grecja/moda_grecka.html
http://www.historiasztuki.com.pl/HISTORIA-UBIORU-3-STAR.html
http://diamond-star-magazyn.blogspot.com/2011/10/abc-mody-starozytna-grecja.html
http://historiaomodzie.blox.pl/html

Oryginalny post: wejdź

Starożytne świątynie wciąż budzą zachwyt


Myśląc o dziedzictwie kulturowym starożytności m.in. mam na myśli architekturę. Wśród starożytnych budowli do naszych czasów przetrwało wiele świątyń, które wciąż budzą podziw dla umiejętności i smaku dawnych budowniczych. Warto skupić się na ich poznaniu, dzięki temu jeszcze w lepszym stopniu będziemy znali historię starożytnego świata.

                                                        
  
EGIPT

  Do najsłynniejszych świątyń starożytnego Egiptu zaliczamy m.in.: 


ABU SIMBEL         

Świątynię tą wydrążono w skale w XIII w. p.n.e. Miała być miejscem poświęconym Faraonowi Ramzesowi II. Przy niej znajdują się także mniejsze świątynie poświęcone Nefretari i bóstwu Hathor. Ten Dom Uwielbienia znajduje się w strategicznym miejscu, przy jednym z zakrętów Nilu. Przed wejściem do świątyni stoją cztery gigantyczne posągi przedstawiające Ramzesa II, ubranego w charakterystyczne egipskie nakrycie głowy i podwójną koronę. Posągi mierzą 20 m wysokości, kiedy fasada świątyni jest wysoka na 30 m. W skale wyrzeźbione zostały także postaci niektórych żon i dzieci faraona, jednak są one zdecydowanie mniejsze od postaci króla. Główne wejście prowadzi do ogromnej sali, w której znajduje się posąg Ozyrysa. Ciekawostką jest ustawienie świątyni: co roku 22 lutego i 22 października poranne promienie słońca odbijają się od ścian świątyni w niewiarygodny sposób oświetlając cztery posągi Ramzesa II.

ŚWIĄTYNIA LUKSORU        


Miejsce to jest do dzisiaj miejscem modlitw Egipcjan. Luksorską świątynię budowali w III i w II w. p. n. e. Tutenhamon, Horemheb i Ramzes II. Później została ona poświęcona Aleksandrowi Wielkiemu. W latach po śmierci Chrystusa została przekształcona w kościół Chrześcijański i świątynię koptyjską. Po latach świątynia została zabudowana i przytłoczona przez powstające miasto. Szejk Yusuf Abu al-Hajjaj zbudował na niej meczet. Dzięki temu meczetowi, który zachował się przez długie lata, odnaleziono świątynię. Przez tysiące lat świątynia była zasypywana przez piaski, a na nich wyrosło miasto Luksor. Dzisiaj, archeolodzy wysiedlili dotychczasowych mieszkańców, wyburzyli ich domy, pozostawiając jedynie meczet al-Hadżadża.





HATSZEPSUT    
        
Świątynia  w Deir el-Bahari zwana Świątynią Milionów Lat. Została zbudowana pomiędzy siódmym a dwudziestym drugim rokiem panowania Hatszepsut Totmesa III. W świątyni, nawiązującej pewnymi elementami architektonicznymi do leżącej obok świątyni Metuhotepa, sprawowano kult Hatszepsut, jej ojca Totmesa I oraz bogów Re-Harachte i Amona. Świątynia składała się z trzech dziedzińców leżących na różnych poziomach. Na każdy prowadziły rampy.  Rekonstrukcja świątyni wykonywana jest przez polską misję archeologiczną od 1961 roku. W pierwszym okresie kierował nimi profesor Kazimierz Michałowski, obecnie dr Zbigniew Szafrański.






GRECJA

Również architektura starożytnej Grecji to przede wszystkim liczne świątynie budowane na cześć różnych bóstw. Wbrew pozorom zachowało się bardzo niewiele przykładów greckiej architektury, a zdecydowana ich większość to kompletne ruiny.

PARTENONświątynia  na ateńskim Akropolu  
        
Dorycka świątynia Ateny Partenos (Dziewicy), jest jednym z najsłynniejszych na świecie zabytków architektury. Budowa rozpoczęła się w 447 r. p.n.e., a zakończyła się w 432 r. p.n.e. Badacze przypuszczają, że świątynię zaprojektował Iktinos i Kallikrates. Za elementy rzeźbiarskie odpowiadał Fidiasz. Świątynię zaplanowano zgodnie z porządkiem doryckim, aczkolwiek można tu znaleźć 4 kolumny jońskie i tzw. fryz panatenajski. Świątynia w całości zbudowana jest z białego marmuru pentelickiego. We wnętrzu znajdował się prawie 12 metrowej wysokości posąg Ateny, wykonany przez Fidiasza. Przy budowie świątyni zastosowano sztuczne krzywizny: wybrzuszenie środka podstawy kolumn ku górze, pochylenie kolumn zewnętrznych i wybrzuszenie części trzonu kolumn. Miało to na celu likwidację optycznych zniekształceń, wynikających z praw perspektywy. W ciągu stuleci budowla pełniła rolę kościoła, meczetu, składu amunicji i wielokrotnie znacznie ucierpiała. Do dziś jednak Partenon pozostaje symbolem Aten i starożytnej Grecji.

ERECHTEJON            

Druga po Akropolu najsłynniejsza świątynia zbudowana na ateńskim Akropolu, poświęcona Posejdonowi i Atenie. Świątynię wzniesiono na cześć Erechteusza, jednego z pierwszych królów ateńskich. Erechtejon należy do ciekawszych rozwiązań architektonicznych. Ukształtowanie terenu wymusiło dwupoziomowy układ świątyni. Została ona wybudowana w stylu jońskim. Cała świątynia złożona jest z trzech połączonych ze sobą brył, zbudowanych na planie prostokąta. Do każdej z nich prowadziło osobne wejście. Główny, środkowy budynek to świątynia z fasadą zwrócona w kierunku wschodnim. Przed fasadą umieszczono sześć jońskich kolumn. Od strony północnej znajdował się duży portyk otoczony z trzech stron jońską kolumnadą. Zadaszenie mniejszego, południowego portyku (Ganek Kor) oparto na sześciu kariatydach. W świątyni oddawano cześć Atenie Polias (Opiekunki Miasta) oraz Posejdonowi, który jako bóg morza był drugim opiekunem Aten.


ŚWIĄTYNIA ATENY NIKE

Trzecią świątynią na Akropolu wzniesiona tuż przy monumentalnych Propylejach w stylu jońskim, w V w p.n.e. ,choć jej zalążki sięgają okresu archaicznego. Projektantem był prawdopodobnie Kallikrates. Jest to niewielka świątynia zbudowana na planie prostokąta o wymiarach 8,25 x 5,44 metrów. Oddawano tam kult Atenie Zwycięskiej. Najlepiej zachowana świątynia jońska, dwukrotnie rekonstruowana.


RZYM

 Liczba i architektura rzymskich świątyń także odzwierciedla otwartość Rzymu wobec wszelkich religii świata.

PANTEON         

Majestatyczna świątynia i zarazem jeden z najlepiej zachowanych zabytków z czasów starożytnego Rzymu. Ta potężna konstrukcja wzięła swą nazwę od greckich słów pan – wszystko i theoi – bogowie. Została wzniesiona właśnie ku czci najważniejszych rzymskich bóstw. Okrągła świątynia na Polu Marsowym, ufundowana przez cesarza Hadriana w roku 125 na miejscu wcześniejszej z 27 r. p.n.e., zniszczonej w pożarze w 80 r. n.e. Budową kierował Apollodoros, stracony później przez cesarza. Panteon jest rotundą o średnicy 44 m i takiej samej wysokości. Przed wejściem do świątyni znajduje się dobudowany trzyrzędowy portyk 16 kolumn w porządku korynckim, z czego 8 ustawionych jest w pierwszym rzędzie.Od VII wieku Panteon jest użytkowany jako kościół katolicki pw. Santa Maria ad Martyres – Najświętszej Marii Panny od Męczenników Na początku VII wieku została zaadoptowana na kościół chrześcijański Santa Maria ad Martyres – Marii od Męczenników.

 ŚWIĄTYNIA WESTY

Jedna z lepiej zachowanych świątyń miasta Rzymu. Została w całości zbudowa-
na z marmuru i znajduje się na terenie dawnego Forum Boarium . Powstała najprawdopodobniej około roku 142 p.n.e. z inicjatywy Scypiona Aemilianusa i Lucjusza Mummiusza, a stanowiła część większego przedsięwzięcia urbanistycznego.  Jest to konstrukcja na planie okręgu (tolos), ustawiona na podium z bloków wykonanych z tufu.  Obecnie nie ulega wątpliwości, iż była ona poświęcona Herkulesowi Oliviariusowi (opiekunowi producentów oraz handlarzy oliwek i oliwy).


Ciekawe strony: