sobota, 11 czerwca 2011

Rzeźby Pałacu Buchholtza


Wsród zabytków Supraśla (miasta położonego w pobliżu Białegostoku) wyróżnia się budynek Pałacu Buchholtza. Zbudowany w latach 1892- 1903 przez przybyłego z Łodzi fabrykanta - Adolfa Buchholtza - pałac jest oryginalnym, jednopiętrowym budynkiem wykonanym na planie litery "L" w stylu eklektycznym(w innych źródłach secesyjnym) W harmonijny sposób łączy on w sobie cechy renesansu francuskiego (dach, owalne lukarny), niderlandzkiego (szczyty facjatek) i włoskiego (elewacje) z klasycystycznymi (portyk balkonowy) i secesyjnymi (ornamentyka, dekoracje sztukatorskie). We wnętrzu zachowały się w dość dobrym stanie secesyjne sztukaterie, gabinet A. Buchholtza, sala bankietowa z dębowym stropem, a także klatka schodowa. Przy pałacu park przekomponowany na pocz. XX w. (jedyny przykład secesyjnego ogrodu w województwie podlaskim).
W stylach architektonicznychczasow nowożytnych czesto wykorzystywane są elementy antyczne. Dotyczy to takze możliwości dekoracyjnych. W eklektyźmie (z greckiego eklektikós - "wybierający") – oznacza to kierunek polegający na łączeniu w jednej budowli w sposób swobodny, często niezgodnych ze sobą, elementów wybranych z różnych stylów architektonicznych. Stąd też nawiazanie do wzorców antycznych w rzeźbie.
Rzeźba antyczna wzoruje się na najpiękniejszym tworze natury - czyli człowieku. Rzeźbiarstwo w czasach antycznych osiągnęło swój największy rozkwit w V w. p.n.e., za czasów Polikleta i Fidiasza. Tworzone przez nich postacie miały doskonałe proporcje, cudowne ciało i były bardzo dynamiczne (ukazywały ruch). Już za czasów rzymskich większość arystokratów posiadała kopie największych dzieł, takich jak Dyskobol Myrona czy Doryforos Polikleta. W okresach jasnych powstało wiele nowych rzeźb opartych jednak na podstawowym kanonie antycznym (w posągu stopa człowieka powinna wynosić 1/6 długości ciała, głowa 1/8, twarz i ręka 1/10). Jednym z najwspanialszych przykładów powrotu idei klasycyzmu jest, powstała w okresie Renesansu, rzeźba Dawida autorstwa Michała.

Supraskie posągi i ich wzorce:

 
Atlant - podpora w formie posągu muskularnego mężczyzny dźwigającego na ramionach element arch. (np. belkowanie, balkon), zwieńczenie portalu.

Flora – rzymska odpowiedniczka greckiej bogini Chloris; rzymska bogini roślinności wiosennej w stadium kwitnienia; pierwotnie bóstwo sabińskie. Według mitu wprowadzona do Rzymu przez Tytusa Tacjusza.
Flora miała w
Rzymie własnego kapłana (jednego z flaminów mniejszych) oraz świątynię w pobliżu Circus Maximus. Uroczystości ku jej czci, zwłaszcza Floralia, odbywały się od 28 kwietnia do 3 maja. Było to wiosenne, radosne święto połączone z przedstawieniami mimicznymi, w których występowały nierządnice.


 
posąg Flory

tablica informacyjna


Portal z atlantami


Pałac Buchholtza


Linki zewnętrzne[edytuj]
Białystok - Pałac Branickich

Rzeźba Herkulesa w roli Atlasa podtrzymującego kulę ziemską pojawiła się nad pałacowym portalem prawdopodobnie w połowie XVIII wieku. Jej autorstwo przypisywane jest Janowi Redlerowi, nadwornemu rzeźbiarzowi Branickiego. Po 1809 roku, gdy budynek przeszedł na własność rosyjskich carów, Rosjanie ogołocili go całkowicie z rzeźb i otworzyli tu Instytut Panien Szlacheckich.


















- Wtedy większość rzeźb, wśród których był zapewne także Atlas, wywieziono w głąb Rosji - mówi Andrzej Lechowski, dyrektor Muzeum Podlaskiego.

Rzeźbę mocarza podtrzymującego nieboskłon przywrócono pałacowi dopiero po drugiej wojnie światowej, podczas odbudowy ze zniszczeń. Najpierw umieszczono go na tympanonie. Potem, w latach 80., podczas generalnego remontu budynku, Atlas zstąpił z góry na ziemię. W tym czasie wykonano jego replikę, i to ona teraz wieńczy pałac.

Obie rzeźby nie są kamienne, ale wykonane z betonu lub gipsu, a kule z blachy. Z kulą zresztą związana jest także pewna legenda.

- Gdy pierwsza dziewica ukończy Akademię Medyczną, Atlas upuści kulę - opowiedział nam Lech Chyczewski, rzecznik AM. - Dotąd jeszcze się to nie zdarzyło...
Aleja figur w ogrodzie hetmana Jana Klemensa Branickiego powstała w 1752 roku. Z przekazów z XVIII w. wynika zresztą, że ozdobiona była ona aż około 200 elementami rzeźbiarskimi, których autorem był najprawdopodobniej Jan Chryzostom Redler. W tej chwili cały zespół rzeźbiarski to 18 figur. Dwa sfinksy z kobiecymi głowami przy zejściu do fosy już wcześniej zostały odnowione. 12 rzeźb to oryginały, które ledwie dotrwały do naszych czasów. Pozostałe to rekonstrukcje z lat 50.
Wśród 16 ustawionych właśnie figur, sześć to wielkie wazy z faunami, maszkaronami i smokami. Pozostałe to postaci z mitologii antycznej: Wenus, Bachus, Adonis, Diana i Nimfa z jej orszaku, Apollo, Akteon i Flora.
Flora przeszła chyba najwięcej. Z wiedzy historyków wynika, że już w 1915 r. nie miała obu rąk aż do łokci. 29 lat później rozbito jej głowę i nogi poniżej kolan. Przez kolejne dekady była sukcesywnie dewastowana, a w 1989 r. została zupełne roztrzaskana. Po konserwacji Florę złożono do baraku z innymi posągami, gdzie w 1996 r. została ponownie zniszczona.

Więcej...
http://bialystok.gazeta.pl/bialystok/1,100421,9751105,Bogowie_wrocili_do_ogrodow_Branickich.html#ixzz1Otdnfx3M


Inne przykłady w Polsce


posąg antycznej Flory w Szczecinie

Autor opracowania: Marek Tołoczko

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz