Gitara klasyczna

Trochę historii.

Uważa się że historia gitary rozpoczęła się w czasach starożytnych na Bliskim Wschodzie. Archeolodzy znaleźli tam instrumenty, które stały się punktem orientacyjnym na białej mapie początków gitary.

Wśród przedmiotów wykopanych w Babilonii najważniejsze okazały się drewniane tabliczki z lat 1900 - 1800 p.n.e. Były na nich postacie grające na instrumentach muzycznych w ogólnych zarysach przypominających gitarę.

Protoplasta gitary z czasów rzymskich (30 p.n.e - 400 n.e) był zrobiony całkowicie z drewna. Płyta wierzchnia, dotychczas z surowej skóry została zastąpiona drewnianą, na której znajdowało się pięć grup otworów rezonansowych. Taki układ funkcjonował do XVI wieku.

Z początkiem wieku XVI pojawia się coraz więcej dowodów bezpośrednich w postaci instrumentów istniejących do dzisiaj. Szesnastowieczne gitary to vihuela z czasów Luisa Milana, gitara Rizzio z Francji i guitarra battente z Włoch.

Współczesna gitara klasyczna

Współczesna gitara klasyczna została zaprojektowana w Hiszpanii, w XIX wieku przez Antonio de Torresa (ur. w 1817 r.). Zaprojektował on instrument o dużym pudle rezonansowym oraz wynalazł belkowanie w kształcie wachlarza, co korzystnie wpłynęło na siłę i jakość brzmienia. Jego działalność była przełomem w dziedzinie konstruowania gitar. Torres wypracował najbardziej typowy model, który z sukcesem powielały pokolenia lutników. Wzór ten stał się dla wielu gitarzystów i kompozytorów podstawą poszukiwań dojrzałego instrumentu koncertowego.

Gitara klasyczna ma pudło rezonansowe wykonane z brazylijskiego lub indyjskiego palisandru i cedrową lub mahoniową szyjkę, z hebanowym gryfem z 19 -ma progami. Brzegi otacza drewniana instruktacja, a wokół otworu rezonansowego znajduje się rozeta. Początkowo gitary klasyczne posiadały jelitowe struny wiolinowe i jedwabne. W latach 4o struny wiolinowe łatwo się zrywały i mogły zostać uszkodzone przez wilgoć, zostały zastąpione przez nylonowe. Mają one zawsze taką samą jakość i mogą być silnie naciągane dla uzyskania czystego dźwięku i ładnej barwy.

Kształt gitary klasycznej został zaczerpnięty z dziewiętnastowiecznych, hiszpańskich instrumentów Antonia Torresa. Pierwowzór doskonalono w różnych krajach, dlatego obecnie wiele bardzo dobrych instrumentów koncertowych powstaje poza Hiszpanią.

Średnio wykonanie jednej gitary wymaga ok. 120 godzin intensywnej pracy. najpierw wycina się i formuje szyjkę. Następnie płyta rezonansowa jest przymocowana do końca szyjki, a boki dopasowywane do szczelin. Tył przyczepia się do boków i szyjki za pomocą listwy wzmacniającej. Na końcu dopasowuje się inkrustacją na brzegu pudła, gryf oraz strunnik. Kiedy gitara jest sucha, dodaje się mechanizm kołkowy i struny. Teraz można już sprawdzić brzmienie. Ostatnią czynnością jest powlekanie instrumentu politurą lub malowanie natryskowe. Twórcy zmieniają drobne elementy konstrukcyjne poszczególnych egzemplarzy, dzięki czemu uwydatniają odrębne cechy i każda gitara brzmi inaczej. O barwie dźwięku, jego sile i długości decydują właściwości drewna, z którego zrobiona jest płyta rezonansowa, jej konstrukcja, a także każdy element pudła i szyjki. Wydobycie i połączenie właściwości akustycznych wymaga doświadczenia i jest decydujące w sztuce wykonywania gitar klasycznych.

Współczesna gitara klasyczna dzięki nowym materiałom i odkryciom inżynierii i akustyce, ulega ciągłym zmianom. Obecnie poszukuje się gitar, których brzmienie zachowując naturalny charakter i barwę tego instrumentu, posiada jednocześnie odpowiednią siłę i dźwięczność. Tradycyjne belkowanie wachlarzowe zostało zastąpione przez belki równolegle ułożone wzdłuż słojów. Mocne belkowanie zmniejsza wibracje w pudle rezonansowym, dzięki czemu skupia dźwięk i skutecznie zwiększa jego siłę projekcji.

Ten typ gitary służy do wykonywania muzyki poważnej - klasycznej. Dźwięk gitary klasycznej jest łagodny, ale zarazem pełny. W szczególności do niej przeznaczane są struny nylonowe, przy czym trzpienie kluczy, czyli kołeczki, na które nawijamy struny są również plastikowe. Niektórzy używają jednak strun metalowych, ponieważ ich dźwięk jest ostrzejszy, lecz w tym momencie traci się cechy charakterystyczne dla gitar klasycznych.

Technika gry.

Na gitarze klasycznej gra się na siedząco, opierając dolne wcięcie pudła na lewym kolanie. Lewą nogę stawia się na podnóżku, z gryfem wzniesionym w górę i odchylonym od poziomu o kąt od 15 do 45 stopni. zamiast podnóżka, od kilku lat dostepne są na rynku poduszki, umieszczane miedzy udem a instrumentem, które stawiają gitarę w podobnej pozycji. Obie stopy są wtedy oparte o ziemię, dzięki czemu pozycja podczas gry jest bardziej naturalna. Struny uderza się palcami prawej ręki. czasem do wydobywania dźwięku używa się kostki.

Muzycy.

Osobą, która miała ogromny wpływ na rozwój muzyki gitarowej oraz techniki gry na tym instrumencie byłl Francisco Tarrega (1852 - 1909), hiszpański kompozytor i wirtuoz. Pozostawił po sobie liczne utwory gitarowe, aranżacje utworów znanych kompozytorów (m.in. Fryderyka Chopina, Ludwika van Bethovena). Jego liczni uczniowie (np. Emilio Pujol), kontynowali tradycje swego mistrza. Inni znani gitarzyści klasyczni, którzy pozostawili spuściznę gitarową to m.in. Ferdinando Carulli (1770 - 1841), Fernando Sor (1778 - 1839).

W XX wieku bardzo zasłużonym dla spopularyzowania gitary był kompozytor Andres Segovia, Joaquin Rodrigo oraz Narciso Yepes.

Linki:

http://gitara.org/teoria-muzyki/gitara-klasyczna-historia-gitary-klasycznej/

http://gitara.org/teoria-muzyki/historia-gitary/

http://www.psmgrajewo.com/wiedza/historia_gitary_klasycznej,19.html

http://pl.wikipedia.org/wiki/Gitara_klasyczna#Znani_kompozytorzy